باشگاه خبرنگاران پویا؛ همکاری‌های نزدیک بین روسیه و چین در حوزه حمل‌ونقل دریایی با رشد چشمگیر ترانزیت و سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی در مسیرهای قطب شمال، تحولات جدیدی را در تجارت جهانی ایجاد کرده است. این تحرکات به خوبی نشان می‌دهد که این دو کشور در تلاشند تا جایگزینی برای کانال سوئز پیدا کنند!
وزارت حمل و نقل روسیه پس از برگزاری جلسه کمیته فرعی همکاری‌های حمل و نقل چین و روسیه در تیانجین اعلام کرد: ترافیک مسافر در حمل و نقل آبی در سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته است.
احیای کانال‌های حمل و نقل دریایی و ریلی بین دو کشور به ویژه در سال‌های اخیر با گرم شدن زمین و آب شدن یخ‌های قطب شمال با همراهی تحولات شتابان جهانی، به عنوان یک مسیر تجاری استراتژیک معرفی شده است.
حمل و نقل ریلی بین روسیه و چین رشد کرده است. در سال 2024، حجم حمل و نقل با چین 9 درصد و در پنج ماه اول سال میلادی جاری، 7.2 درصد افزایش را تجربه کرده است.
ضمن توافق بر سر توسعه نقاط عبور و مرور، دو کشور بر روی ساخت کشتی‌های یخ‌شکن مخصوص و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم در قطب شمال متمرکز شده‌اند.
به اعتقاد کارشناسان، سفرهای دریایی از این مسیر جدید، به طور قابل توجهی زمان و هزینه کمتری نسبت به مسیرهای سنتی خواهد داشت و می‌تواند به افزایش سهم این دو کشور در تجارت جهانی کمک کند.
چین نیز با انتشار سند راهبردی در سال 2018، به دنبال تثبیت جایگاه خود در حکمرانی قطب شمال و تشویق تحقیقات علمی است. این استراتژی به‌وضوح نشان‌دهنده اهداف بلندپروازانه چین برای دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی به‌ویژه با سرمایه‌گذاری بیش از 90 میلیارد دلار در این منطقه ذیل ابتکار راه ابریشم قطبی است.
ایران به عنوان کشوری که موقعیت جغرافیایی نابی در تلاقی شاهراه‌های تجاری شرق ــ غرب و شمال ــ جنوب دارد، می‌تواند نقش کلیدی در تبدیل شدن به هاب ترانزیتی اوراسیا ایفا کند. کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال ــ جنوب (INSTC) که آبراه‌ها و راه‌آهن‌های روسیه را از طریق ایران به هند و دیگر کشورهای جنوب متصل می‌سازد، مکمل مسیرهای ارتباطی جدید در قطب شمال خواهد بود.
حسن کریم‌نیا؛ کارشناس حوزه ترانزیت در این باره به باشگاه خبرنگان پویا گفت: با تقویت کریدور شمال ـ جنوب، امکان اتصال مسیرهای تجاری کانال سوئز و قطب شمال به موقعیت جغرافیایی منحصر به‌فرد ایران فراهم می‌شود. این امر می‌تواند به توسعه ترانزیت بین المللی و ایجاد زمینه‌های جدید در تجارت جهانی کمک کند.
هرچند هنوز حجم تجارت در مسیر قطب شمال قابل مقایسه با کانال سوئز نیست اما رشد قابل توجهی داشته و پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت جابه‌جایی بار در این مسیر تا سال 2035 به شکل قابل توجهی افزایش یابد.
به‌نظر می‌رسد که این تحول نه‌تنها باعث افزایش رقابت در سطح جهانی خواهد شد، بلکه بر اساس منافع اقتصادی و ژئوپلیتیکی کشورهای درگیر تأثیرات عمیقی خواهد داشت.
این همکاری‌ها باعث نگرانی کشورهایی مثل کانادا، دانمارک و نروژ شده و رقابت ژئوپلیتیکی را در قطب شمال افزایش داده است.
انتهای پیام/