باشگاه خبرنگاران پویا: در سالهای گذشته شاهد این بودیم و هستیم که بازنمایی نقش پدر در فضای رسانه‌ای بسیار کمرنگ شده است و همین بی‌تفاوت به نقش پدر سبب شده است در کانون خانواده نیز تاثیرگذاری نقش پدر به شکل قابل توجهی کاهش یابد. این همان بحثی است که متاسفانه نه متولی دارد و نه مطالبه‌ای برایش شکل می‌گیرد؛ بالعکس موضوع زنان و نقش مادری.
زینب سلمانی: بسیاری از مشکلات و ناهنجاری‌های خانواده‌های ایرانی از غیبت «پدر» در کانون گرم خانه نشأت می‌گیرد. تحولات خانواده در ایران امروزی، عمدتا از دریچه زنان بررسی می‌شود اما نیاز است که به یک ضلع دیگر خانواده که همان نقش پدری است توجه بیشتری شود. بازبینی و بازپرداخت نقش پدر در خانه، آغازگر روند رسیدگی‌ها، حل و فصل‌ها، حمایت‌ها، ابراز گلایه‌ها و رسیدن به توافق‌ها و سایر تجربیات مشترک اعضای خانواده است؛ این لحظه‌ای است که ثبات و آرامش به خانواده بازمی‌گردد، به‌خصوص پس از گذراندن روزهایی پر فراز و نشیب.
البته منظور از غیبت پدر، صرفاً نبود فیزیکی او نیست، بلکه غیبت «اثرگذاری» و حضور روحی اوست. «پدرِ اثرگذار»، غایب بزرگ صحنه خانواده در ایران معاصر است.
دلایل متعددی برای این غیبت وجود دارد، برخی موجه و برخی نه. اما یکی از دلایل ناموجه، تصویرسازی منفی یا حذف کلی «پدر» از رسانه‌ها و فرهنگ عمومی جامعه است.
پدر، بزرگترین غایب در رسانه‌های جمعی امروز ماست. از سریال «پدرسالار» که جایگاه سنتی پدر را کمرنگ کرد، تا کلیپ‌های سخیف اینستاگرامی که شوخی‌های بی‌مورد با پدر را دستمایه جلب توجه و دیده شدن قرار داده‌اند.
بازگشت پدر به کانون خانواده، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر در عصر حاضر است و رسانه‌ها می‌توانند نقش کلیدی در این بازگشت ایفا کنند.
اصلاح نگرش‌ها و درک عمومی جامعه نسبت به پدر و جایگاه او، با استفاده از قدرت تصاویر رسانه‌ای امکان‌پذیر است. رسانه باید اعتبار «پدری» و جایگاه اصیل آن در خانواده را بازسازی کند و روایت‌های دلنشین، گیرا و واقعی از پدر را به امری رایج در آثار هنری و رسانه‌ای تبدیل نماید؛ اتفاقی که در سالهای اخیر برای مادران به خوبی (هرچند ناکافی) رخ داده است.
روایتگری صحیح از «نقش پدر» نیازمند شناخت و روشن‌سازی ابعاد مختلف آن است.
توجه به این نکته نیز قابل تامل است که نقش پدری صرفاً یکی از تجربیات زیسته در کنار سایر تجربیات نیست، بلکه «تحولی وجودی» در مرد است، درست مانند نقش مادر.
«پدر شدن» یک مرحله گذرا در زندگی، مانند «دانشجو شدن» یا «شاغل شدن» نیست. «پدری» لحظه شکوفایی صفاتی در مرد است که پیش از آن در وجودش نبوده است. گواه این تحول وجودی، تجربیات ناب و اصیلی است که مردان تا پیش از پدر شدن درکی از آن‌ها ندارند.
برای مثال، مردان تا قبل از پدر شدن، درکی از پیوندهای عاطفی عمیق میان پدر و فرزند ندارند. علاقه پدر به فرزند، حقیقتی است که تنها با پدر شدن می‌توان به درک آن رسید. هیچ‌کس جز خود پدر، لذت «به ثمر نشستن» فرزند و شادی نگریستن به رشد و بالندگی او را درک نمی‌کند.
لحظات ناب «پدر-دختری» و «پدر-پسری» حقیقتاً بی‌نظیرند. به همین ترتیب، مردان تا قبل از پدر شدن، مفهوم «استیصال» هنگام بیماری فرزند یا «اندوه» عمیق در سوگ فرزند را درک نمی‌کنند. سوگواری برای پدران، تجربه‌ای بسیار عمیق و منحصر به فرد است که در وجودشان ریشه می‌دواند. غم پدر، رازی پنهان است که جز با تجربه مشابه، برای کسی آشکار نمی‌شود. ای کاش در کنار روایت قصه‌ها و غصه‌های مادران شهدا، اندکی نیز از اسرار نهان «پدران شهدا» سخن می‌گفتیم و می‌نوشتیم.
خلاصه کلام اینکه، پدری موقعیتی کلیدی در خانواده است و بازگشت او به کانون خانه، بستری باثبات و آرام برای رشد، شکوفایی و به بار نشستن سایر اعضای خانواده فراهم می‌آورد. هنر و رسانه باید امروز با همکاری علم، سیاست و اقتصاد، به یاری نهاد خانواده بشتابند و این هم‌افزایی از طریق خلق روایت‌های ناب و گیرا از «پدر» محقق خواهد شد. لحظات باشکوه، ناب و منحصر به فرد پدری، می‌تواند دستمایه خلق این روایت‌های جذاب برای بازسازی تصویر پدر در ذهنیت جامعه قرار گیرد.
انتهای پیام/