باشگاه خبرنگاران پویا؛ با تغییر مسیر جذب بازیکنان خارجی در فوتبال ایران، حالا نگاه باشگاه‌های لیگ برتر به‌جای کشورهای عربی و حتی عراق، به سوی آسیای میانه و به‌ویژه ازبکستان دوخته شده است. کشوری که فوتبالش سال‌ها میان دوگانه "ادعای بزرگی" و "واقعیت متوسط" در نوسان بوده، حالا به یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان بازیکن به لیگ ایران تبدیل شده است. اما این تغییر مسیر چه پیامی برای فوتبال ما دارد؟ آیا حضور ازبک‌ها در لیگ برتر، گره‌گشای افت فنی تیم‌هاست یا نشانه‌ای از بحران عمیق‌تری به نام فقر بازیکن داخلی؟
فوتبال ازبکستان از زمانی که این کشور از شوروی سابق جدا شد، خود را بالاتر از سایر تیم‌های آسیا می‌دانست و طرفداران این کشور باور داشتند که فوتبال ازبکستان برتر مطلق در قاره آسیا است. شاید این دیدگاه به دلیل تجربه حضور در فوتبال اروپا از طریق شوروی سابق بود. سبک بازی آنها مبتنی بر قدرت بدنی و دوندگی است که ریشه در فوتبال شرق اروپا و شوروی دارد.
با این حال، ازبک‌ها در سطح آسیا توفیق چشمگیری نداشتند و بیشتر به عنوان تیمی متوسط شناخته می‌شدند. در رده باشگاهی نیز تیم‌هایی مانند نوف باخور و بنیادکار فعالیت‌های زیادی داشتند، اما هرگز موفقیت مطلقی کسب نکردند و تنها در مواردی به صورت جرقه‌هایی درخشان ظاهر شدند.
ازبک‌ها حدود یک دهه پیش تلاش کردند سبک بازی خود را تغییر دهند و به سطح بین‌المللی برسند. آنها با به‌کارگیری فیلیپ اسکولاری، سرمربی مطرح برزیلی، و خرید ریوالدو، خواستند فوتبال خود را متحول کنند، اما این خریدها در کوتاه‌مدت شادی زیادی برایشان به همراه نداشت و همچنان به عنوان تیمی شناخته می‌شدند که بیشتر یقه تیم‌های بزرگ آسیا را می‌گیرند، نه تیمی که برنده قاره باشد.
با پیشرفت فوتبال در ازبکستان، بازیکنانی نیز به سطح آسیا معرفی شدند که عملکرد موفقی داشتند. در چند فصل اخیر حضور بازیکنانی مانند مشاریپوف، اونوروف و یوسیپوف در تیم‌های مطرح لیگ ایران نشان‌دهنده گرایش فوتبال ایران به فوتبال آسیای میانه است.
نقش بازیکنان عراقی در فوتبال ایران
قبل از روی آوردن به بازیکنان ازبکی، فوتبال ایران علاقه زیادی به جذب بازیکنان عراقی داشت. این بازیکنان، هرچند بی‌نظمی‌هایی داشتند، اما حضور پررنگی در فوتبال ایران داشتند و همیشه جزو نکات برجسته فصل نقل و انتقالات بودند. بازیکنانی مانند جاسم کرار، هوار ملا محمد، صلاح حسن، بشار رسن و عماد رضا از جمله بازیکنان شاخص عراقی بودند که در تیم‌های مختلف ایرانی بازی کردند.
یکی از دلایل اصلی جذب این بازیکنان، شباهت سبک بازی و فیزیک آنها با فوتبال ایران بود که باعث سازگاری بهتر در لیگ می‌شد. با این حال، افت کیفیت فوتبال عراق و برخی مشکلات، باعث کاهش حضور بازیکنان عراقی در فوتبال ایران شد و اکنون فوتبال ایران بیشتر به بازیکنان آسیای میانه روی آورده است.
بازیکنان ازبکی در لیگ ایران
ازبک‌ها سابقه طولانی در فوتبال ایران دارند و بیش از 11 بازیکن ازبک تاکنون در لیگ برتر ایران بازی کرده‌اند. باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال بیشترین سهم را در جذب بازیکنان ازبک داشته‌اند؛ به عنوان مثال، شرزود تمیروف و الکساندر لوبانوف در پرسپولیس و سرور جپاروف و عزیزبک آمانوف در استقلال حضور داشتند.
بازیکنان دیگری مانند زین‌الدین تاجی‌اف، شهباز ارکینوف، یاروسلاو کروشلنیتسکی، اویبک کلیچف و غیره نیز در تیم‌های مختلف لیگ برتر بازی کرده‌اند.
فصل جدید و جذب بازیکنان جدید ازبک
برای فصل جدید، بسیاری از تیم‌های لیگ برتر ایران به جذب بازیکنان ازبک متمرکز شده‌اند. رستم آشورماتوف، مدافع کلیدی تیم ملی ازبکستان، به استقلال پیوسته و تعداد بازیکنان ازبک این تیم به دو نفر رسیده است. همچنین اودیل خامرابکوف هافبک مطرح ازبک در آستانه پیوستن به تراکتور قرار دارد. حاجی‌اکبر علی‌جانوف و ایگور سرگی‌یف نیز پیشنهاداتی از استقلال و پرسپولیس دریافت کردند اما رد کردند.
فقر تولید بازیکن داخلی و چالش‌های فوتبال ایران
حضور گسترده بازیکنان خارجی، به ویژه ازبک‌ها، سوال‌هایی را درباره هدف اصلی این جذب‌ها مطرح می‌کند. آیا این بازیکنان واقعاً باعث ارتقای کیفیت فوتبال ایران شده‌اند یا به دلایل دیگری جذب می‌شوند؟ این در حالی است که یک نگاه به فوتبال مثلا کشورهای حاشیه خلیج فارس از کیفیت خریدهای آنها نشان می دهد که همچنان فاصله زیادی بین ما و آنها در این زمینه وجود دارد.
فوتبال ایران در تولید بازیکن جوان و با کیفیت دچار مشکل شده و فوتبال پایه هنوز با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این امر باعث شده مربیان لیگ برتر ناچار به جذب بازیکنان خارجی شوند تا خلأ بازیکنان داخلی را پر کنند. اما این موضوع می‌تواند به آینده فوتبال ملی آسیب بزند، چرا که فرصت‌های کافی برای کسب تجربه و پیشرفت بازیکنان داخلی کاهش یافته است.
امیر کریمی
انتهای پیام/