با صدور ابلاغیه جدید از سوی معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت ادارهکل صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان، صادرات میلگرد از کشورمان به عراق از مسیر سه مرز شلمچه، سومار و مهران متوقف شده است. این دستور که به اتاق بازرگانی اصفهان، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی، خانه صنعت، معدن و تجارت استان و انجمن صادرکنندگان ابلاغ شده، نشاندهنده ورود محدودیتهای تازه در مسیر تجارت فولاد میان دو کشور است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ صنعت فولاد یکی از پایههای اصلی اقتصاد ایران بهشمار میرود و میلگرد بهعنوان مهمترین محصول فولادی، سهم بزرگی در صادرات غیرنفتی دارد.
استان اصفهان نیز بهدلیل استقرار بزرگترین مجموعه فولاد منطقه، نقش محوری در تولید و صادرات این محصول ایفا میکند. ظرفیت تولید، فناوری بهروز و قیمت رقابتی، میلگرد ایرانی را طی سالهای گذشته به یکی از گزینههای مطلوب بازارهای همسایه، بهویژه عراق، تبدیل کرده است.
این در حالیست که روز گذشته خبری مبنیبر ممنوعیت صادرات میلگرد به عراق در رسانهها منتشر شد.
در این خبر آمده است که، بر اساس ابلاغیه جدید معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان خطاب به اتاق بازرگانی استان اصفهان، مدیرعامل شهرکهای صنعتی این استان، رئیس خانه صمت استان اصفهان، رئیس انجمن صادرکنندگان استان اصفهان و رئیس اتاق بازرگانی استان کاشان، صادرات میلگـرد به کشور عـراق از مرزهــای شلمچه، سومــار و مهــران به داخل خاک عراق ممنوع شد.
این در حالیست که کشور عراق طی یک دهه گذشته یکی از مهمترین مقاصد صادرات محصولات طویل فولادی ایران بوده است.
گزارشها نشان میدهد که در برخی دورهها تا 60 درصد صادرات محصولات فولادی ایران راهی عراق شده و ارزش صادرات آهن و فولاد ایران به این کشور در سال 2022 حدود 1.26 میلیارد دلار برآورد شده است.
دادههای تجاری موجود نیز از صادرات تقریباً 1.5 میلیون تن میلگرد ایران به عراق در سال 1401 حکایت دارد؛ رقمی که نقش تعیینکننده این بازار را برای فولادسازان ایرانی تأیید میکند.
با این حال، سیاستهای جدید بغداد طی ماههای اخیر روند تجارت را با چالشهای جدی روبهرو کرده است.
دولت عراق در راستای تقویت صنعت داخلی فولاد، تعرفه واردات میلگرد را افزایش داده و در برخی گزارشها نرخ تعرفه تا حدود 30 تا 36.5 درصد اعلام شده است؛ اقدامی که بنا بر ارزیابی فعالان تجاری، موجب کاهش محسوس واردات میلگرد ایرانی شده و هزینه تمامشده صادرات را بهشدت افزایش داده است.
علاوه بر این، عراق همزمان با توسعه واحدهای فولادی در شهرهایی مانند بصره و کربلا، سیاست محدودسازی واردات را در مرزهای خاص دنبال میکند.
از سوی دیگر، بازار فولاد عراق تنها در اختیار ایران نیست و رقابت با کشورهایی مانند ترکیه، چین، اوکراین و عربستان نیز فشار مضاعفی بر صادرکنندگان ایرانی وارد کرده است.
هرچند هزینه حملونقل از ایران همچنان مزیت نسبی ایجاد میکند، اما اعمال محدودیتهای مرزی و تعرفههای بالا میتواند این برتری را تضعیف کند.
مجموع این شرایط نشان میدهد که ممنوعیت اعلامشده در استان اصفهان صرفاً یک محدودیت مقطعی نیست، بلکه حلقهای از زنجیره تغییرات گستردهتر در سیاستهای تجاری عراق است.
تحلیل وضعیت نشان میدهد که عراق در حال بازطراحی ساختار واردات فولاد و حرکت بهسوی خودکفایی بیشتر در تولید محصولات طویل است؛ روندی که بهتدریج به محدود شدن کانالهای ورود میلگرد ایرانی منجر شده است.
افزایش تعرفهها، فعال شدن واحدهای فولادی جدید و تعیین محدودیتهای مرزی، اجزای یک سیاست واحد برای کاهش وابستگی به واردات و تقویت صنایع داخلی عراق است.
در چنین شرایطی، آینده صادرات میلگرد ایران به عراق نیازمند بازنگری در استراتژیهای تجاری است.
در صورت تداوم روند کنونی، احتمال کاهش سهم ایران از بازار فولاد عراق وجود دارد و فولادسازان داخلی ناچار خواهند شد بازارهای جایگزین را هدف قرار دهند یا بر ارتقای مزیتهای قیمتی و کیفی تمرکز کنند.
انتهای پیام/