باشگاه خبرنگاران پویا: رهبر معظم انقلاب در سخنرانی دیروز خود با اقشار مردم در توضیح تحولات منطقه به خاطره ای کمتر پرداخته شده از کمک های حافظ اسد، رئیس جمهور ستبق سوریه به جمهوری اسلامی در دوران جنگ تحمیلی اشاره کردند.
حکومت 50 ساله خاندان اسد در سوریه همراه با تحولات بزرگی در خاورمیانه و جهان بود.
سوریه سال ها به عنوان یک بازیگر کلیدی در قلب خاورمیانه و جهان عرب قرار داشت و پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، همکاری میان دو کشور را بسیار نزدیک تر کرد.
در شرایطی که این خاندان پس از 50 سال از مسند حکومت در سوریه کنار می روند، سوالات و ابهامات در مورد گذشته و همکاری ما با سوریه در غبار رسانه ای تحولات اخیر ایجاد شده است.
رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای در سخنرانی دیروز خود که با جمعی از مردم پیرامون تحولات منطقه انجام گرفت به نکاتی اشاره کردند که اغلب مردم از آن اطلاع ندارند و آن هم کیفیت کمک های سوریه به ایران در دوران جنگ بود.
تنها حامی ایران
برخلاف صف طولانی حامیان بین المللی صدام که اکثر جهان عرب را شامل می شد تنها یک کشور تا پایان جنگ در کنار ایران ایستاد و مانع تبدیل عبارت "اکثر" به "کل" جهان عرب علیه ایران شد.
سوریه و لیبی در دوران جنگ تنها کشور های عربی بودند که به ایران کمک می کردند.
اگرچه برخی کمک های مقطعی یا حمایت های سیاسی از جانب برخی کشور ها مانند الجزایر یا یمن جنوبی وجود داشت، اما هرگز این کشور ها نتوانستند نقش آفرینی موثری ایفا کنند.
لیبی تحت رهبری معمر قذافی اگرچه از ابتدای انقلاب اسلامی روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کرد و در گام های اولیه دستیابی دستیابی ایران به موشک در جنگ با صدام موثر بود اما در نهایت با فشار های آمریکا و سایر کشور های عربی کنار کشید و ارسال موشک به ایران را متوقف کرد.
سابقه حمایت های سوریه از انقلابیون به پیش از انقلاب بر می گشت و این کشور یکی از محل های امن برای فعالیت انقلابیون ایرانی به شمار می رفت.
حافظ اسد از جریان شیعه لبنان که توسط امام موسی صدر و شهید مصطفی چمران رهبری می شد حمایت می کرد و این ارتباط بعد از انقلاب هم ادامه یافت.
سوریه با وجود همه فشار ها و تطمیع ها از سوی شوروی و جهان عرب، تا پایان جنگ در کنار ایران ماند.
حجت الاسلام اختری، سفیر سابق جمهوری اسلامی در سوریه در این باره می گوید:« یک بار همراه با فاروق الشرع وزیر خارجه وقت سوریه، خدمت آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت بودیم. آیت‌الله خامنه‌ای فرمودند «هر بار که کنفرانسی تشکیل می‌شود، هر کجا که حافظ اسد باشد، ما مطمئنیم که از ما دفاع خواهد کرد.»
ماجرای قطع خط لوله نفتی عراق به مدیترانه
خط لوله موسوم به کرکوک-بانیاس در سال 1952 و توسط شرکت «بریتیش پترولیوم» ساخته شده بود تا نفت عراق را به سرعت به دریای مدیترانه برساند.
این خط لوله تا پیش از قطع روابط سوریه و عراق در 1979 استفاده می شد و برای هردو کشور سودآور بود.
حافظ اسد رییس جمهور سوریه طی مصاحبه ای با روزنامه السفیر در 17 آبان 1359 جنگ عراق با ایران را محکوم و آن را برای انحراف افکار عمومی عرب ها از مبارزه با اسرائیل و به نفع آمریکا ارزیابی کرد.
این اقدام سوریه موجب شد تا عراق بلافاصله روابط سیاسی خود با سوریه را قطع کند.
حمایت سوریه از ایران و افزایش اختلافات اسد با صدام موجب شد تا حافظ اسد تصمیم به انسداد این مسیر گرفت.
رهبر انقلاب در مورد این ماجرا فرمودند:«در بحبوحه‌ی جنگ، در بحبوحه‌ی دفاع مقدّس، آن وقتی که همه برای صدّام کار میکردند و علیه ما کار میکردند، دولت سوریه آمد یک حرکت تعیین‌کننده‌ی بزرگی به نفع ما و علیه صدّام انجام داد؛ و آن، این بود که لوله‌ی نفتی را که نفت آنجا را میبرد به مدیترانه و به اروپا و پولش برمیگشت در کیسه‌ی صدّام، قطع کرد. غوغایی شد در دنیا. نگذاشت این نفتی که برای صدّام است، جریان پیدا کند. چقدر نفت از اینجا میرفت؟ روزی یک میلیون بشکه. روزی یک میلیون بشکه نفت از این لوله میرفت به طرف مدیترانه. خود دولت سوریه هم از عبور این مسیر، به‌اصطلاح از این ترانزیت نفت سود میبرد، پول میگرفت که از آن پول هم صرف‌‌نظر کرد. البتّه عوضش را از ما گرفت؛ یعنی جمهوری اسلامی این خدمت را بی‌عوض نگذاشت.»
سایر کمک ها
به جز ماجرای خط لوله، اسد کمک های دیگری نیز به جمهوری اسلامی در دوران جنگ رساند.
در تامین تسلیحات ایران در دوره جنگ تحمیلی و در حالی که تحریم های تسلیحاتی سنگینی بر علیه کشورمان برقرار شده بود، سوریه دوران حافظ اسد از جایگاه بسیار ویژه‌ای برخوردار بود.
طوری که به اذعان مقامات کشورمان، سوریه یکی از کشورهای منبع برای تهیه تسلیحات و تجهیزات برای ایران در زمان جنگ بود.
در این رابطه محسن رفیق‌دوست (وزیر وقت سپاه) معتقد است اولین خرید تسلیحاتی ایران از بلوک شرق در زمان مرحوم حافظ اسد و همراه با افسر‌ان سوری و به نام کشور سوریه صورت گرفت تا تحریم تسلیحاتی ایران دور زده شود.
طوری که بخشی از فرودگاه بین المللی دمشق به جمهوری اسلامی ایران اختصاص داده شده بود.
همچنین با تصمیم نظام بر مقابله به مثل موشکی با صدام در جنگ شهر ها، سوریه با اعزام کادر ایرانی به این کشور برای آموزش موشکی موافقت کرد.
براین اساس یک تیم 50 نفره از سپاه به فرماندهی شهید حسن تهرانی مقدم برای آموزش به سوریه رفتند که پایه های اولیه یگان موشکی سپاه را بنا نهادند.
علاوه بر این دولت سوریه در بین سالهای 1986 تا سال 1988 چندین موشک اسکاد بی در اختیار ایران قرار داد.
روابط سوریه اسد با ایران در دوره رهبری آیت الله خامنه ای نیز ادامه یافت و پس از انتخاب ایشان به رهبری، اولین دیدار رسمی ایشان با هیئت سیاسی سوریه به رهبری نخست وزیر این کشور، محمود زعبی بود.
همکاری های منطقه ای ایران و سوریه نیز در زمان حافظ اسد شروع شد.
حافظ اسد به تقویت جریان مقاومت و حزب الله در لبنان کمک کرد و به ایران برای تشکیل محور قدرتمندی برای پشتیبانی از مقاومت فلسطین و لبنان کمک کرد.
پایان پیام/