باشگاه خبرنگاران پویا؛ مسکن از دیرباز بهعنوان ستون اصلی رفاه و امنیت اجتماعی مطرح بوده است. در ایران، این موضوع نه‌تنها بهعنوان یک نیاز ابتدایی بلکه بهعنوان یکی از دغدغه‌های جدی اقتصادی و اجتماعی شناخته می‌شود.
خانه، صرفاً یک سرپناه نیست؛ بلکه فضایی است که به افراد حس تعلق، امنیت و هویت می‌بخشد، بااین‌حال، بحران مسکن در ایران به یک معادله چندمجهوله تبدیل شده که نه‌تنها زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده، بلکه مسئولان و سیاست‌گذاران را نیز با چالش‌های پیچیده‌ای روبه‌رو کرده است.
در دهه‌های اخیر، رشد جمعیت، مهاجرت‌های گسترده به شهرها تقاضا برای مسکن را به‌شدت افزایش داده است، از سوی دیگر، نرخ تورم و سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی باعث شده‌اند قیمت مسکن با سرعتی سرسام‌آور رشد کند، نتیجه این وضعیت، ایجاد شکاف عمیق میان قدرت خرید مردم و قیمت مسکن بوده است، بدین‌ترتیب برای بسیاری از خانواده‌ها، داشتن یک خانه مناسب به رؤیایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است.
این شرایط، پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای نیز داشته است؛ گسترش اجاره‌نشینی و عدم ثبات در سکونت، امنیت روانی خانواده‌ها را تهدید می‌کند همچنین بسیاری از جوانان به‌دلیل هزینه‌های بالای مسکن، قادر به تشکیل خانواده نیستند، این مسئله، علاوه بر تأثیر بر شاخص‌های جمعیتی کشور، موجب کاهش رضایت عمومی و افزایش احساس نابرابری در جامعه شده است.
کنار این بحران، مسکن می‌تواند بهعنوان یک فرصت اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. صنعت ساختمان و مسکن، یکی از موتورهای محرک اقتصاد است که می‌تواند صدها شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند. در ایران، بخش مسکن حدود 30 درصد از سرمایه‌گذاری‌های کلان کشور را به خود اختصاص داده است. این صنعت، علاوه بر ایجاد اشتغال، می‌تواند به افزایش تولید ناخالص داخلی و رونق صنایع مرتبط مانند فولاد، سیمان، و خدمات مهندسی کمک کند.
اما سؤال اینجاست؛ چرا این فرصت اقتصادی به‌درستی مدیریت نشده است؟ یکی از دلایل اصلی، نبود سیاست‌های هماهنگ و برنامه‌ریزی بلندمدت در حوزه مسکن است، بهعنوان مثال طرح‌هایی مانند "مسکن مهر" و "نهضت ملی مسکن" با وجود اهداف مثبت، در برخی موارد به‌دلیل مشکلاتی مانند مکان‌یابی نامناسب، ضعف زیرساخت‌ها و عدم تطابق با نیازهای واقعی مردم، نتوانسته‌اند آن گونه که باید تأثیرگذار باشند.
برای تبدیل بحران مسکن به یک فرصت اقتصادی، نیاز به یک رویکرد جامع و چندبعدی است. سیاست‌گذاران باید با در نظر گرفتن نیازهای مردم، برنامه‌هایی منعطف و اجرایی تدوین کنند. ساخت مسکن اجتماعی، ارائه تسهیلات مالی مناسب برای خرید و اجاره، و استفاده از فناوری‌های نوین در ساخت‌وساز می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد.
همچنین، تقویت نقش بخش خصوصی در توسعه مسکن و کاهش موانع قانونی برای سرمایه‌گذاری، می‌تواند بازار مسکن را از رکود خارج کند، علاوه بر این، نظارت دقیق بر بازار برای جلوگیری از سوداگری و احتکار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مسکن در ایران هم‌زمان یک بحران اجتماعی و یک فرصت اقتصادی است. اگرچه مشکلات موجود، زندگی میلیون‌ها ایرانی را تحت تأثیر قرار داده است، اما با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه و هم‌افزایی میان مردم و مسئولان، می‌توان این بحران را به فرصتی برای توسعه پایدار تبدیل کرد.
مائده کریمی قهی، کارشناس مسکن
پایان پیام/+