باشگاه خبرنگاران پویا؛ دونالد ترامپ پس از ورود به کاخ سفید اظهاراتی جنجالی پیرامون گرینلند داشته و حتی استفاده از نیروی نظامی برای الحاق گرینلند را رد نکرده است، اما بسیاری این پرسش را دارند: علت اهمیت این منطقه برای ایالات متحده و ترامپ چیست؟
جزیره گرینلند یک جزیره خودمختار متعلق به دانمارک، از اعضای ائتلاف ناتوست که حدود 56 هزار نفر جمعیت دارد و 2٬166٬086 کیلومترمربع وسعت دارد.
از همان ابتدای ظهور آمریکا به‌عنوان یک قدرت هژمون در آمریکای شمالی و سیطره بر مناطق حاشیه‌ای گرینلند نیز برای آمریکا اهمیت یافت.
دولت اندرو جانسون پس از خرید آلاسکا در سال 1867 به خرید گرینلند نیز فکر کرده بود؛ در دوران ریاست‌جمهوری هری ترومن، آمریکا پیشنهاد خرید گرینلند را مطرح کرد، اما موفق به خرید آن نشد و به‌جای آن قراردادهای همکاری راهبردی با این منطقه امضا کرد.
اهمیت این منطقه برای آمریکا و به‌ویژه برای ترامپ به ویژگی‌های خاص آن و همچنین اهداف ترامپ برمی‌گردد.
ترامپ بارها در سخنرانی‌های خود اعلام کرده که به‌دنبال خرید گرینلند است و در نشست خبری ماه قبل خود توسل به زور برای تصرف کانال پاناما و گرینلند را رد نکرد، اما علت توجه ترامپ به این منطقه چیست؟
منابع معدنی و فسیلی
گرینلند به‌عنوان پهناورترین جزیره دنیا دارای منابع معدنی و فسیلی غنی برای رشد و توسعه صنایع آمریکایی است؛ 25 ماده مهم و حیاتی از جمله طلا، پلاتین، الماس، یاقوت، لیتیوم، گرافیت، تیتانیوم، ذغال‌سنگ و نفت و گاز در مقیاس کلان در گرینلند وجود دارد به‌گونه‌ای که این جزیره امید آتی اروپا محسوب شده است.
ایالات متحده تنها 1.3 درصد از مواد معدنی خاکی کمیاب جهان را در اختیار دارد (در مقایسه با چین که این میزان 70 درصد عنوان شده است) و با توجه به این موضوع مدیر برنامه امنیت مواد معدنی حیاتی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل آمریکا می‌گوید: «اکنون باید این مواد معدنی کمیاب را از جایی تأمین کنیم تا در داخل کشور فرآوری شوند...، و این موضوع گرینلند را جذاب می‌کند، زیرا می‌تواند منبعی برای مواد معدنی خاکی کمیاب باشد.»
ایالات متحده سال‌هاست که در رقابتی آرام با چین و روسیه بر سر دسترسی به منابع قطب شمال حضور داشته و برای این هدف کشتی‌های یخ‌شکن نظامی به این منطقه اعزام کرده است.
این منابع که قبلاً به‌دلیل یخ‌های قطبی دسترسی‌ناپذیر بودند، اکنون به‌لطف تغییرات آب‌وهوایی و ذوب یخ‌ها قابل بهره‌برداری شده‌اند.
مقابله با چین در زنجیره تأمین جهانی
یکی از کاربردهای کلیدی منابع معدنی و فسیلی گرینلند در تولید تجهیزات نظامی، توربین‌های بادی و خودروهای برقی است.
ترامپ برای حفظ برتری آمریکا به رشد بیشتر تجهیزات نظامی و صنعتی نیاز دارد و این منابع می‌توانند به‌راحتی در این مسیر کمک کنند.
هدف او جایگزین شدن آمریکا به‌جای چین در زنجیره تأمین جهانی است و این منابع می‌توانند به تقویت رقابت در این زمینه کمک شایانی نمایند.
سود اقتصادی برای شرکت‌های نزدیکان ترامپ
علاوه بر منافع اقتصادی ناشی از منابع معدنی، جذابیت گرینلند برای ترامپ در واقع به نیاز به این منابع برای تولید خودروهای برقی و صنایع مرتبط با نزدیکان او و دولتش بازمی‌گردد،
بنابراین، منابع معدنی و فسیلی گرینلند برای رونق تولیدات برخی شرکت‌های مرتبط با ترامپ و ایلان ماسک، نظیر تسلا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ابزار چانه‌زنی در برابر اروپا و گرینلند
در یک دهه گذشته، گرینلند روابط نزدیک‌تری با چین برقرار کرده و همچنین به‌دلایل محیط‌زیستی جلوی استخراج از برخی معادن و منابع خود را گرفته است.
اتحادیه اروپا نیز با برنامه‌های اقتصادی و نظامی ترامپ مخالفت کرده و در تلاش است با تعرفه‌ها و سیاست‌های احتمالی او مقابله کند.
تعرفه‌های ترامپ: دردسر جدید متحدین شکست‌خورده
به‌نظر می‌رسد اظهارات ترامپ درباره تصرف گرینلند بیشتر به‌عنوان یک تاکتیک چانه‌زنی باشد تا بتواند در مذاکرات با گرینلند و اروپا بر سر موضوعاتی چون همکاری‌های تجاری و جنگ اوکراین دست‌بالا را داشته باشد و اصطلاحاً آنها را به‌مرگ می‌گیرد تا به تب راضی باشند.
خطر ژئوپولیتیک روسیه و چین
در صورت اراده روسیه برای حمله هسته‌ای به آمریکا، نزدیک‌ترین مسیر فضای قطب شمال خواهد بود؛ به همین دلیل، حضور آمریکا در گرینلند فرصتی مناسب برای شناسایی و دفع حملات احتمالی فراهم می‌آورد.
همچنین با آغاز روند ذوب یخ‌ها، مسیرهای دریایی بیشتری در منطقه قطب شمال از جمله راه ابریشم قطبی به‌ابتکار چین و روسیه ایجاد شده است، به‌طوری که تجارت از طریق این مسیرها نسبت به یک دهه گذشته 37 درصد افزایش یافته است.
همچنین، ایالات متحده از جانب فعالیت‌های چین در زمینه سرمایه‌گذاری و تحقیقات قطبی در گرینلند احساس تهدید می‌کند.
تلاش برای ایجاد میراث نمادین
دونالد ترامپ متأثر از گفتمان افول آمریکا همواره از تلاش خود برای احیای عظمت این کشور سخن می‌گوید و در این راستا به‌دنبال اقداماتی است که بتواند هم شکوه آمریکا را به‌صورت عملی و نمادین به نمایش بگذارد و هم نام خود را ماندگار کند.
گسترش خاک آمریکا آن هم با ضمیمه کردن جزیره پهناور و راهبردی گرینلند اقدامی است که می‌تواند نام ترامپ را در تاریخ این کشور ماندگار کند؛ مضافاً چنین اقدامی می‌تواند گفتمان افول آمریکا را که در سالهای اخیر رواج پیدا کرده است، تضعیف کند و جانی تازه به پرستیژ ایالات متحده به‌عنوان تنها ابرقدرت جهان بدهد.
چشم‌انداز
گرینلند سرزمینی پر از فرصت‌های اقتصادی و دارای موقعیت ویژه راهبردی است، اما دلیل اصلی تمایل ترامپ به تصرف این کشور صرف این موارد نیست؛ زیرا تا پیش از این نیز از طریق همکاری‌های راهبردی دوطرفه از این منابع و موقعیت راهبردی بهره‌مند بوده است،
در واقع، هدف ترامپ از این اقدام را می‌توان تلاشی در ادامه مقابله با چین از طریق حفظ کنترل بر زنجیره‌های تأمین جهانی، سود شرکت‌های نزدیکان خود و ایجاد تصویری ماندگار از دوران ریاست‌جمهوری خود و البته در راستای گفتمان «اول آمریکا» ذکر کرد،
با وجود این، این مسئله در زمان حاضر به محور تنش جدیدی میان اروپا و ترامپ تبدیل شده است و در واکنش به اظهارات ترامپ، نخست‌وزیر دانمارک، «مته فردریکسن» در مصاحبه با شبکه تلویزیونی دانمارک گفت که باور ندارد آمریکا از قدرت نظامی یا اقتصادی برای به دست آوردن گرینلند استفاده کند.
او تصریح کرد: گرینلند فروشی نیست.
به‌گزارش اسکای‌نیوز، حتی «موتی اگده» نخست‌وزیر گرینلند که در گذشته خواستار استقلال از دانمارک شده بود، اکنون می‌گوید که هیچ علاقه‌ای برای تبدیل شدن به بخشی از آمریکا ندارد.
پایان پیام/+