باشگاه خبرنگاران پویا؛ رئیس‌جمهور آمریکا و روسیه در جریان تبادل زندانی بین دو کشور در مورد صلح در شرق اروپا نیز گفتگو کردند و به نتایج مطلوبی رسیدند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز چهارشنبه سیاست سه‌ساله آمریکا در قبال اوکراین را تغییر داد و اعلام کرد که او و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، توافق کرده‌اند که مذاکراتی را برای پایان دادن به جنگ آغاز کنند. این اعلامیه پس از یک تبادل ناگهانی زندانیان صورت گرفت. رئیس‌جمهور آمریکا گفت که بیش از یک ساعت با پوتین تلفنی صحبت کرده و اظهار داشت: «فکر می‌کنم در مسیر دستیابی به صلح قرار داریم.» او تأکید کرد که بعداً با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی نیز گفت‌وگو کرده، اما درباره اینکه آیا اوکراین به‌عنوان یک طرف برابر در مذاکرات بین آمریکا و روسیه حضور خواهد داشت، پاسخ صریحی نداد.
آقای ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهور پوتین خواهان صلح است، رئیس‌جمهور زلنسکی خواهان صلح است و من هم خواهان صلح هستم. فقط می‌خواهم که مردم دیگر کشته نشوند». او درباره گفت‌وگوی خود با پوتین افزود: «مردم واقعاً نمی‌دانستند که نظر رئیس‌جمهور پوتین چیست. اما فکر می‌کنم می‌توانم با اطمینان بگویم که او هم می‌خواهد این جنگ پایان یابد، که این خبر خوبی است و ما برای پایان دادن به آن، هر چه سریع‌تر تلاش خواهیم کرد». ترامپ اشاره کرد که احتمالاً در آینده نزدیک با پوتین ملاقات حضوری خواهد داشت و پیشنهاد داد که این دیدار ممکن است در عربستان سعودی برگزار شود.
نگرانی درباره کنار گذاشتن اوکراین از مذاکرات
گفت‌وگوی ترامپ با پوتین این سیگنال را ارسال کرد که ممکن است واشنگتن و مسکو بدون دخالت مستقیم دولت اوکراین برای پایان دادن به جنگ توافق کنند. چنین اقدامی کاملاً مغایر با سیاست دولت بایدن خواهد بود که همیشه تأکید داشت که کی‌یف باید یک طرف اصلی در هرگونه تصمیم‌گیری باشد. وقتی از ترامپ پرسیده شد که آیا اوکراین در روند صلح نقش برابری خواهد داشت، پاسخ داد: «سؤال جالبی است. فکر می‌کنم آن‌ها باید صلح کنند».
ناامیدی اوکراین از تصمیمات ترامپ
در یک تحول دیگر که به ضرر اوکراین تمام شد، وزیر دفاع آمریکا، پیت هگست، در مقر ناتو در بروکسل اعلام کرد که پیوستن اوکراین به ناتو واقع‌بینانه نیست. ترامپ نیز درباره عضویت اوکراین در ناتو گفت: «من فکر نمی‌کنم این مسئله عملی باشد.» او همچنین تأیید کرد که هگست این موضوع را مطرح کرده و گفت: «فکر می‌کنم احتمالاً این درست است».
پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، دولت بایدن و سایر اعضای ناتو وعده دادند که عضویت اوکراین در این ائتلاف "اجتناب‌ناپذیر" است. اما ترامپ روز چهارشنبه در مورد روسیه گفت: «فکر می‌کنم مدت‌ها قبل از ریاست‌جمهوری پوتین، آن‌ها گفتند که به هیچ وجه اجازه این کار را نخواهند داد». وی افزود: «مدت‌هاست که می‌گویند اوکراین نمی‌تواند وارد ناتو شود، و من هم با این موضوع مشکلی ندارم».
واکنش زلنسکی و کرملین
با وجود همه این تحولات، زلنسکی سعی کرد این وضعیت را به‌عنوان یک فرصت نشان دهد. او در پستی در شبکه‌های اجتماعی گفت که گفت‌وگویی معنادار با ترامپ داشته که شامل فرصت‌های دستیابی به صلح و آمادگی کی‌یف برای همکاری در سطح تیمی بوده است. او همچنین اظهار داشت: «من از رئیس‌جمهور ترامپ سپاسگزارم». از سوی دیگر، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرد که گفت‌وگوی ترامپ و پوتین شامل موضوعات گسترده‌ای ازجمله خاورمیانه و ایران بوده، اما تمرکز اصلی آن بر اوکراین بوده است.
پسکوف اظهار داشت که ترامپ خواستار توقف فوری درگیری‌ها و دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز شده است و پوتین نیز بر لزوم حل ریشه‌ای بحران تأکید کرده است. او همچنین اعلام کرد که پوتین از پیشنهاد ترامپ برای مذاکرات صلح‌آمیز استقبال کرده و به رئیس‌جمهور آمریکا پیشنهاد داده که به مسکو سفر کند. در همین حال، اوکراین پیشنهاد داده که در ازای دریافت کمک‌های نظامی از آمریکا، صنعت معدنی خود را توسعه داده و منابع عناصر کمیاب موردنیاز فناوری‌های پیشرفته را به ایالات متحده ارائه دهد.
ترامپ اشاره کرد که کمک‌های نظامی به اوکراین ادامه خواهد یافت، اما افزود که وزیر خزانه‌داری آمریکا، اسکات بسنت، در اوکراین است تا ضمانت‌های کتبی دریافت کند که آمریکا به منابع عناصر کمیاب و نفت و گاز اوکراین دسترسی خواهد داشت. او گفت: «ما خواهان تضمین‌هایی برای امنیت پولمان هستیم.» و افزود: «آن‌ها با این موضوع موافقت کرده‌اند».
زلنسکی نیز در توییتی از دیدارش با بسنت خبر داد و نوشت: «ما به همکاری خود با ایالات متحده ارزش می‌نهیم و تلاش می‌کنیم توانمندی‌های مشترکمان را گسترش دهیم».
تحولات پس از تبادل زندانیان بین آمریکا و روسیه
تماس تلفنی ترامپ و پوتین و تغییر ناگهانی سیاست آمریکا، پس از تبادل زندانیانی میان دو کشور صورت گرفت. در این تبادل، روسیه معلم آمریکایی، مارک فوگل، را پس از سه سال بازداشت آزاد کرد و در مقابل، آمریکا الکساندر وینیک، مجرم محکوم‌شده‌ی روسی را به مسکو تحویل داد. کاخ سفید این تبادل را نشانه‌ای از بهبود دیپلماسی میان دو کشور دانست که می‌تواند به مذاکرات برای پایان جنگ اوکراین کمک کند.
ترامپ در پستی در شبکه‌های اجتماعی درباره تماس خود با پوتین نوشت: «ما درباره قدرت‌های ملی خود و منافعی که در همکاری مشترک خواهیم داشت، صحبت کردیم». آقای رئیس‌جمهور همچنین اشاره کرد که هر دو طرف توافق کردند که مذاکرات را فوراً آغاز کنند. ترامپ اعلام کرد که مارکو روبیو، جان راتکلیف (رئیس سیا)، مایکل والتز (مشاور امنیت ملی) و استیون ویتکوف (فرستاده ویژه خاورمیانه) را برای رهبری این مذاکرات منصوب کرده است.
مارک فوگل، که توسط آمریکا به‌عنوان یک فرد بازداشت‌شده‌ی غیرقانونی در روسیه شناخته می‌شد، در سال 2021 به اتهام حمل مواد مخدر بازداشت و به 14 سال زندان محکوم شده بود. او پیش‌تر در هیچ‌یک از تبادلات زندانیان بین آمریکا و روسیه که توسط دولت بایدن مذاکره شده بود، حضور نداشت. وینیک، طرف دیگر این تبادل، در سال 2017 در یونان به درخواست آمریکا به دلیل اتهامات مرتبط با کلاهبرداری رمزارزی بازداشت و بعداً به آمریکا مسترد شد. او سال گذشته در آمریکا به توطئه برای پول‌شویی اعتراف کرد و در حال حاضر در کالیفرنیا در بازداشت به سر می‌برد و در انتظار انتقال به روسیه است. کرملین تأیید کرد که یک شهروند روسی در ازای آزادی فوگل آزاد شده اما تا زمانی که او به روسیه نرسد، نام او را اعلام نخواهد کرد.
پایان پیام/