باشگاه خبرنگاران پویا: طوفان الاقصی فارغ از تاثیری که بر افکار عمومی اروپا داشت، باعث ایجاد شکافی در میان کشورهای اروپا شده، به گونه‌ای که برخلاف برخی حامیان سرسخت اسرائیل مانند آلمان، کشورهایی مانند ایرلند، نروژ و اسپانیا تصمیم گرفتند با به رسمیت شناختن فلسطین به عنوان دولت مستقل، از نقشه راه خود برای صلح رونمایی کنند.
در میان دور تند رویدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه با توجه به روند اجرای آتش‌بس در غزه و مبادله اسرا، توجهات از پیامدهای طوفان الاقصی به پیامدهای آتش‌بس و حواشی تبادل اسرا منحرف شده است.
یکی از پیامدهای طوفان الاقصی که کمتر به آن توجه شده است شکاف در رویکرد اروپایی به مسئله فلسطین است.
موضوع به رسمیت شناختن کشور فلسطین چندین دهه است که یکی از موضوعات مورد مناقشه در جامعه بین‌المللی است.
سه کشور ایرلند، نروژ و اسپانیا در تاریخ 28 مه 2024/ 8 خرداد1403 فلسطین را به عنوان یک دولت به رسمیت شناختند؛ اقدامی که در تعارض با رویکرد اتحاد اروپا مبنی بر موکول کردن شناسایی فلسطین به یک توافق صلح جامع و پایدار بین اسرائیل و فلسطینی‌ها و به عبارتی شناسایی فلسطین توسط اسرائیل قرار دارد و نمایانگر اختلافات و دیدگاه‌های متفاوت درون اتحادیه اروپا و تمایز مواضع برخی کشورهای اروپایی در خصوص چگونگی برخورد با مسئله فلسطین است.
تا پیش از تصمیم این سه کشور اروپایی، تنها 9 کشور در اروپا فلسطین را به رسمیت می‌شناختند که عمده آنها کشورهای شرق اروپا هستند که این تصمیم را در سال 1988 و پیش از فروپاشی شوروی گرفته بودند.
ریشه‌های اختلافات درون اتحادیه اروپا در مورد مسئله فلسطین
با تداوم حمایت اتحادیه اروپا از اسرائیل علی‌رغم نقض مکرر و فاحش حقوق بشر توسط اسرائیل در جنگ اخیر، برخی سیاستمداران اروپایی تلاش‌های مکرری جهت تصویب قانونی در پارلمان اتحادیه اروپا برای مشروط کردن تداوم تبادل تجاری با اسرائیل به رعایت حقوق بشر کردند.
این طرح در فوریه 2024/ بهمن 1402 با مخالفت مواجه شد و به تصویب نرسید.
دلیل اصلی ناکامی این لایحه ریشه در وجود دوگانگی و قطبیت درون اروپا در خصوص مسئله اسرائیل-فلسطین دارد که موجب شده کشورهایی مانند اسپانیا که خواستار مقابله با استانداردهای دوگانه در مورد روسیه و اسرائیل بودند امیدی به اقدام مشترک اتحادیه اروپا علیه اسرائیل نداشته باشند و خود به دنبال اتخاذ تدابیری در این زمینه باشند.
در حالی که کشورهای اروپایی نظیر آلمان لزوم مذاکره و توافق اسرائیل با فلسطین بر سر طرح دو دولتی را پیش‌شرط به رسمیت شناختن فلسطین می‌دانند، برخی کشورها همانند اسپانیا معتقدند در صورت نبود فشار لازم بر اسرائیل این توافق هرگز محقق نخواهد شد و به همین دلیل به رسمیت شناختن فلسطین را مقدمه‌ای برای تداوم فرایند صلح و اجرای طرح دو دولتی در نظر می‌گیرند.
اسپانیا
دولت اسپانیا سردمدار حرکت اخیر برای شناسایی فلسطین بود؛ در واقع یکی از طرح‌های اسپانیا برای فشار بر اسرائیل برای پایان جنگ، تور سفر وزیر خارجه این کشور به کشورهای اروپایی برای به جلب حمایت از شناسایی فلسطین به عنوان یک دولت مستقل بود که در این مسیر موفق به جلب موافقت نروژ، ایرلند و بعدها اسلوونی شد.
سابقه روابط نزدیک اسپانیا با کشورهای عربی، پررنگ بودن گرایش‌های چپ در جامعه این کشور و سابقه میزبانی از گفتگوهای صلح (کنفرانس مادرید) از عوامل مهم همدردی بیشتر اسپانیا با فلسطین هستند.
نروژ
نروژ نیز که در دهه 90میلادی میزبان مذاکرات صلح فلسطین و اسرائیل (منجر به توافقات اسلو) بود، در ابتکاری خود را به عنوان میانجی بی‌طرف بین دو طرف معرفی کرد که می‌تواند شرایط لازم برای مذاکرات را فراهم کند.
با بی‌توجهی اسرائیل به مذاکرات صلح و رد راه‌حل دو دولتی، نروژ به رسمیت شناختن فلسطین را گامی مثبت در راستای فرآیند صلح تلقی کرد.
مقامات نروژی همچنین بر این باورند که شناسایی دولت فلسطین و دولت‌داری فلسطینی‌ها می‌تواند به تقویت نیروهای معتدل در فلسطین کمک کند.
«اسپن بارت اید» وزیر خارجه نروژ در دفاع از تصمیم کشورش برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین گفت که این اقدامی درست است.
ایرلند
در مورد ایرلند مهم‌ترین دلیل شناسایی فلسطین توسط این کشور را باید تجربه طولانی آن از استعمار و اشغال توسط بریتانیا دانست که باعث شده که ایرلندی‌ها نسبت به ملت‌های تحت اشغال همبستگی بیشتری احساس کنند.
همین امر هم باعث شده است ایرلند به عنوان یک کشور کوچک و مستقل، سیاست خارجی خود را بر اساس اصول انسانی و اخلاقی بنا کند.
علاوه بر این فعالیت احزاب چپ‌گرا و فعالان حقوق بشر در حمایت از فلسطینی‌ها با برگزاری کنفرانس‌ها، تظاهرات و کمپین‌های آگاهی‌بخشی نیز تاثیر مهمی داشته است.
ایرلند در فوریه 1980، اولین کشور اتحادیه اروپا بود که خواستار تشکیل یک دولت فلسطینی شد. ایرلند همچنین آخرین کشوری بود که در دسامبر 1993 به اسرائیل اجازه گشایش سفارتخانه را داد.
پایان پیام/