باشگاه خبرنگاران پویا؛ با وجود اینکه ایالات متحده از سال 1997 حماس را در لیست گروههای تروریستی قرار داده و بارها اعلام کرده که با گروههای تروریستی مذاکره نمیکند اما در یک سنتشکنی آشکار اقدام به مذاکره مستقیم با حماس گرفته است؛ با وجود این، بسیاری از کارشناسان تیم آمریکایی را سردرگم میدانند.
مذاکرهکنندگان اسرائیلی قرار است روز سهشنبه بههمراه استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا در خاورمیانه، مذاکرات درباره آتشبس غزه را در دوحه پایتخت قطر از سر بگیرند.
مرحله اول توافق در اول مارس منقضی شد و اسرائیل از آن زمان حملات هوایی پراکندهای را به غزه ازسرگرفته و دهها فلسطینی را شهید کرده است؛ این رژیم از رفتن به مرحله دوم توافق که شامل خروج کامل از غزه است خودداری میکند اما این احتمالاً آن چیزی نیست که این دور خاص از گفتوگوها را تشدید میکند.
این واقعیت که ایالات متحده اکنون در حال ورود به مذاکرات و گفتوگوهای مستقیم با حماس است، بر جلسات سایه افکنده است؛ حماس از سال 1997 در ایالات متحده بهعنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است، واشنگتن ـ همانطور که همیشه بهطور علنی اعلام [ادعا] کرده است ـ با تروریستها مذاکره نمیکند.
ادام بوهلر، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای حل مشکل گروگانگیری، به سیانان گفت: «من فکر میکنم جلسه بسیار مفیدی بود، شنیدن بحثهای دو طرف بسیار مفید بود.»، وی گفت که مجبور شد از این فرصت استفاده کند؛ زیرا یک اسیر زنده در غزه نگهداری میشود که شهروند آمریکایی است و همچنین چهار جسد از آمریکاییها نیز وجود دارد.
«اما من فکر میکنم اسرائیل میداند که خروج از آن جلسه به این معنی نبود که حماس افکار عمومی دنیا را با خود همراه کرد چرا که در آن یکمشت آدمهای خوب بودند.»
بر اساس گزارشها، اسرائیلیها از این دیدار خشمگین بودند، و بهنظر میرسید بوهلر، درحالی که با اسرائیل ابراز «همدردی» میکرد، با گفتن سخنانی که در دهههای اخیر از دولت ایالات متحده شنیده نشده است، موضع خود را تقویت کرد.
بوهلر در مصاحبه با سیانان گفت: «ما نماینده اسرائیل نیستیم، ما منافع خاصی در این زمینه داریم و با یکدیگر در ارتباط هستیم. پارامترهای بسیار مشخصی داشتیم که بر اساس آن عمل میکردیم و واقعیت این است که من میخواستم مذاکراتی را که در وضعیت بسیار شکنندهای قرار داشت، دوباره آغاز کنم و از حماس بپرسم؛ هدف نهاییشان از این گفتگوها چیست؟»
در ادامه، بوهلر در گفتوگو با رسانههای اسرائیلی گفت که حماس خواستههای تازهای را در مذاکرات آتشبس مطرح کرده است که عبارتاند از: آتشبس پنج تا دهساله بهجای آتشبس دائمی، پیشنهاد زمین گذاشتن سلاحها و حتی تخریب شبکه گسترده تونلهای خود.

پیامهای متناقض
روز دوشنبه، در مواجهه با واکنشهای تندروهای اسرائیلی و حامیان آنها، مارکو روبیو وزیر امور خارجه ایالات متحده به خبرنگاران گفت که دیدار بوهلر با مقامات حماس یک «وضعیت منحصربهفرد» بوده و تا کنون «نتیجهای نداشته است».
روبیو گفت: «او فرصتی داشت تا مستقیماً با کسی که بر این افراد کنترل دارد صحبت کند و به او اجازه داده شد و تشویق شد که این کار را انجام دهد، او این کار را کرد.»
روبیو ادامه داد: بوهلر «در تلاش خود اشتباه نکرد»، «اما فرد اصلی ما برای مذاکرات در این زمینه همچنان آقای ویتکوف خواهد بود و کاری که او از طریق قطر انجام خواهد داد.»
بااینحال، ویتکوف پیشتر در همان روز موضع خود را روشن کرد و به فاکس نیوز گفت که حماس باید بهطور کامل غزه را ترک کند تا یک راهحل دائمی از طریق مذاکره حاصل شود.
ویتکوف گفت: «هیچ انتخاب منطقی یا عقلانی برای آنها وجود ندارد جز اینکه آنجا را ترک کنند. اگر آنها بروند، فکر میکنم همه چیز برای یک توافق صلح از طریق مذاکره روی میز خواهد بود و این همان کاری است که آنها باید انجام دهند.»
آیا ایالات متحده از تاکتیک پلیس خوب، پلیس بد استفاده میکند؟
نزار فرزخ، مشاور سابق رهبری فلسطین در مذاکرات با اسرائیل، در گفتگو با وبسایت میدل ایست آی تیم آمریکایی را ناهماهنگ دانست و افزود: «هر کدام مسیر خود را دارند؛ ویتکوف بیشتر بر آتشبس تمرکز دارد، درحالی که بوهلر روی گروگانها تمرکز دارد و در نهایت، هیچ کدام از آنها کاری غیر از آنچه ترامپ به آنها دستور میدهد انجام نخواهند داد.»
فرزخ با اشاره به گفتوگوی حماس با آمریکا آن را امتیازی برای حماس دانست و گفت: «این امتیاز ارزشش را دارد، زیرا آنها در واقع توسط آمریکاییها بهرسمیت شناخته میشوند. آنها در جایی که نیاز به قدرت ندارند یک امتیاز واقعی بهدست میآورند، فقط به بقای خود ادامه میدهند و نوعی مصونیت از ترور را به دست میآورند، و آنها از اینکه غزه را نه آنها بلکه شخص دیگری اداره خواهد کرد و با آن مشکل روبهرو خواهد شد، خوشحال هستند.»

مسیر پیشِرو
عبداللطیف القانوع، سخنگوی حماس، روز دوشنبه گفت: حماس «بهدرخواست میانجیها و فرستاده ترامپ، خواستههای خود را نرمتر کرده است و ما منتظر نتایج مذاکرات هستیم.»
وی با ابراز اینکه «وظیفه اسرائیل موافقت برای ورود به فاز دوم گفتوگوها است»، اضافه کرد: «مذاکرات بر اساس پایاندادن به جنگ، خروج و بازسازی نوار غزه است. ما با پیشنهاد مصر برای ایجاد کمیتهای مسئول مدیریت نوار غزه و بازسازی آن موافقیم.»
این پیشنهاد مصر که عملاً توسط ترامپ تحمیل شد، هفته گذشته نهایی شد و در جلسهای در قاهره توسط همه کشورهای عربی به تصویب رسید.
در این طرح 53میلیارددلاری، 91صفحهای و پنجساله هیچ اشارهای به حماس نمیشود، بلکه عمدتاً بر این متمرکز شده است که پس از سرمایهگذاریهای سنگین کشورهای عربی و مسلمان در راستای بازسازی غزه، معماری آنجا چگونه خواهد بود.
بااینحال، در این طرح آمده است که تشکیلات خودگردان فلسطین از طریق یک «کمیته اداره غزه» برای 6 ماه اول بر مدیریت بازسازی نظارت خواهد کرد، این پیشنهاد میگوید که این کمیته از تکنوکراتها و اعضای غیرحزبی تشکیل خواهد شد.
ضحی حسن کارشناس مسائل فلسطین در گفتگو با میدل ایست آی خاطرنشان کرد: «ایجاد وضعیتی که در آن بتوانید حماس را زیر چتر سازمان آزادیبخش فلسطین بیاورید، بهطوری که سازمان آزادیبخش بتواند این پرونده را با یکصدا در دست بگیرد، این میتواند منجر به دستیابی به یک راهحل سیاسی و تعدیل حماس شود، بنابراین منطقی است که [ایالات متحده] با حماس گفتوگو کند.»
اما سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف)، که از زمان تأسیس خود در سال 1964 وظیفه رهبری مبارزه علیه اسرائیل برای تشکیل کشور فلسطین را بهعهده داشته، در سالهای اخیر با انتقاداتی بهدلیل عدم برگزاری انتخابات منظم برای رهبری گروه روبهرو بوده است.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، همچنان رئیس آن است و خود او هم بین فلسطینیان در کرانه باختری و همچنین غزه، مشروعیتی شکننده دارد.
بسیاری تشکیلات خودگردان فلسطین را که نیروهای آن توسط ایالات متحده آموزش و تأمین مالی میشوند، بهعنوان مجری اشغال اسرائیل میدانند.
برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند که غزه به یک موجودیت مستقل تبدیل خواهد شد؛ همه به کرانه باختری و نوار غزه بهعنوان یک قلمرو واحد احترام میگزارند، اما در واقع، ما در آنجا یک نهاد متفاوت خواهیم داشت، درست مانند اینکه قدس شرقی از کرانه باختری جداست.
با وجود وارد آمدن خسارتهای گسترده به حماس و مردم غزه در دوران جنگ، این گروه همچنان محبوبترین گروه در این منطقه است و با وجود تهدیدات ترامپ و نتانیاهو، با قدرتی که حماس در غزه دارد تاکنون پیشبرد طرحهای جنجالی ترامپ در مورد غزه در هالهای از ابهام قرار گرفته است.
پایان پیام/+