باشگاه خبرنگاران پویا؛ در سال‌های گذشته برق واحد های صنعتی برای جلوگیری از قطعی برق خانگی قطع شدند، این قطعی برق فقط در سال 1403 منجر به ضرر 20 میلیارد دلاری در صنایع شد،علاوه بر این در سال 1404 برق بسیاری از صنایع از اردیبهشت ماه قطع شده است،این در شرایطی است که دولت ترجیح می دهد برق خانگی را به صورت پایدار تامین کند،حالا سوال این است که در این دوراهی دولت باید کدام یک را انتخاب کند،بخش صنعتی یا بخش خانگی؟
در سال‌های گذشته همواره شاهد ناترازی‌های گسترده در صنعت برق بودیم، حتی در زمستان سال گذشته هم برق هر چند به صورت محدود هم در بخش خانگی هم در بخش صنعت دچار قطعی های مکرر شد،با فرا رسیدن فصل‌های گرم سال، به نظر می‌رسد ناترازی برق بیش از پیش مخصوصا در حوزه صنعت به چشم آید که در نتیجه،اعتراض صنعتگران را به صدا درآورده است،که در ادامه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
خاموشی ها در صنعت سیمان
علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، با اشاره به اینکه از نیمه دوم فروردین‌ماه سال 1404 صنعت سیمان با محدودیت‌های جدی برق و گاز مواجه شده است، اعلام کرد که این ناترازی انرژی در حال تشدید و گسترده‌تر شدن است و تولید در کارخانه‌های سیمان به شدت دچار اختلال شده است.
او توضیح داد که سال‌های گذشته سه ماه اسفند، فروردین و اردیبهشت فرصت تولید حداکثری و ذخیره‌سازی کلینکر برای تابستان بود، اما امسال این فرصت با محدودیت‌های برق و گاز از دست رفته است. با هشدارهای محدودیت گاز، کارخانه‌ها مجبور به استفاده از سوخت مازوت شده‌اند اما به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و کمبود سوخت جایگزین، امکان بهره‌برداری کامل وجود ندارد. همچنین برخی کارخانه‌ها با کمبود گازوییل برای استخراج مواد اولیه مواجه هستند که سهمیه‌بندی سخت‌گیرانه شرایط را دشوارتر کرده است.
وی همچنین اشاره کرد که صنعت سیمان برای مقابله با این محدودیت‌ها اقدام به احداث نیروگاه‌های خورشیدی کرده ولی این اقدامات پاسخگوی نیازهای فعلی نیست. ناترازی انرژی نه تنها تولید و صادرات را کاهش داده، بلکه اشتغال در این بخش و صنایع وابسته مانند حمل و نقل را نیز تحت تأثیر قرار داده است
بنابراین، با توجه به افزایش دامنه و عمق ناترازی انرژی، الوندیان خواستار توجه جدی وزارت نیرو و مسئولان به تأمین پایدار برق و گاز برای صنعت سیمان و بازنگری در سیاست‌های محدودیت انرژی شده است تا از تشدید بحران تولید و کمبود سیمان جلوگیری شود.
خاموشی ها در شهرک صنعتی
علاوه بر خاموشی های متعدد در صنعت سیمان در شهرک های صنعتی هم خاموشی ها آغاز شده است خاموشی‌های صنعتی از اردیبهشت 1404 آغاز شده و پیام هشدار قطعی برق به برخی مدیران شهرک‌های صنعتی ارسال شده است؛ این موضوع نشان‌دهنده تشدید ناترازی برق و بحران در تأمین برق پایدار برای بخش تولید است.
برخلاف مصرف خانگی که خاموشی‌ها بیشتر به قطعی موقت محدود می‌شود، در صنایع قطع برق به معنای توقف خطوط تولید، خسارت به تجهیزات و مواد اولیه، کاهش توان صادراتی و تهدید اشتغال و کاهش تولید و در نهایت گرانی برخی از کالا ها می شود در نهایت، این خاموشی‌ها و ناترازی برق به اقتصاد کشور آسیب جدی وارد کرده‌اند؛ به‌طوری‌که در تابستان 1403 خسارتی حدود 20 میلیارد دلار به صنایع بزرگ وارد شده است و ادامه این روند می‌تواند تولید، اشتغال و صادرات کشور را به شدت تحت تأثیر قرار دهد
ناترازی 20 هزار مگاواتی در صنعت برق
وزیر نیرو با هشدار نسبت به ناترازی شدید برق در تابستان 1404 اعلام کرده است که تقاضای برق به حدود 85 هزار مگاوات خواهد رسید، در حالی که ظرفیت تولید در بهترین حالت حدود 65 هزار مگاوات است و این یعنی کسری بیش از 20 هزار مگاوات این بحران ناترازی برق، که سال‌ها ادامه دارد، باعث شده دولت برای تابستان 1404 برنامه‌های مدیریت مصرف و افزایش تولید را در دستور کار قرار دهد، اما هنوز نگرانی‌ها درباره خاموشی‌های گسترده وجود دارد.
تامین پایدار برق بخش صنعت،وظیفه اصلی دولت است
سیاستی که باید در دستور کار دولت قرار بگیرد توجه ویژه به تامین پایدار برق بخش صنعت است چرا که همانطور هم که اشاره شد قطعی برق در بخش صنعتی و تبعات آن ،قابل مقایسه با قطعی برق بخش خانگی نیست، در بخش صنعتی با قطعی برق ماشین آلات صنعتی دچار اشکال می شود و از طرف دیگر هم باعث کاهش تولید و کاهش عرضه کالا می شود که در نهایت منجر به افزایش قیمت کالاهای مختلف می‌شود.
حتی اگر هم فرض بگیریم که قطعی برق بخش خانگی منجر به نارضایتی می شود، قطعی برق بخش صنعتی هم به واسطه این که منجر به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها می شود باز هم در نهایت منجر به ایجاد نارضایتی خواهد شد، پس نهادهای تصمیم‌گیر و سیاستگذار نباید صرفا نگاه کوتاه مدت داشته باشند.
علاوه بر این با قطعی برق بخش صنعتی اشتغال بسیاری از افراد تحت الشعاع قرار می‌گیرد و معیشت این افراد هم بعد از مدتی دچار مشکل می شود.
مصرف بالای بخش خانگی و عدم بهینگی مصرف انرژی
از طرف دیگر هم با توجه به این که دولت به بخش خانگی یارانه زیادی می‌دهد عملا قیمت برق نمی‌تواند مردم را مجبور به کمتر مصرف کردن کند،چرا که یکی از ابزار های کنترل مصرف، قیمت است.
در شرایطی که دولت در بخش خانگی حتی از مشترکان پر مصرف هم فقط 0/25 درصد از هزینه تولید برق را دریافت می‌کند عملا مردم هم اهمیتی به بهینه مصرف کردن نمی‌دهند،در نتیجه دولت در ابتدا باید تلاش کند مصرف خانگی را کنترل کند که این مهم هم می تواند از طریق سیاست قیمتی باشد هم از طریق سیاست‌های غیر قیمتی.
در شرایطی هم که وزارت نیرو مجبور به قطعی برق شد باید تلاش کند ترجیحا برق بخش خانگی را قطع کند که البته این با روند گذشته وزارت نیرو در تعارض است، دولت در سال‌های گذشته همواره،تامین پایدار بخش خانگی را در دستور کار خود قرار داده است که این رویکرد باید در سال جاری و سال آینده تغییر کند، در غیر این صورت بنگاه‌های تولیدی آسیب بیشتری خواهند دید.
پایان پیام/