باشگاه خبرنگاران پویا: دیروز 13 ژوئیه 2025، یک سال از شهادت فرمانده بزرگ فلسطینی، محمد الضیف «ابوخالد» گذشت؛ مردی که نامش با مقاومت، جهاد، و پیروزی گره خورده است و قریب به چهار دهه از زندگی خود را به صورت مخفیانه و در مبارزه با اشغالگران سپری کرد.
محمد الضیف (ابوخالد) در تنها مصاحبه مطبوعاتی خود در سال 2005 با برنامه «فی ضیافه البندقیه» گفت: «به خدا سوگند که همواره در حرکت بودم، میهمانی در این سرزمین‌ها از شمال نوار غزه تا جنوب آن، تا کرانه باختری، در هر گوشه‌ای از این دیار عزیز.»
او نه‌تنها در گفتار بلکه در عمل نیز همواره در میدان حضور داشت و اثر خود را بر جای گذاشت؛ از نوار غزه تا کرانه باختری. سرانجام، پس از سال‌ها جهاد و مقاومت خونین و طولانی، خورشید شهادت در زندگی این فرمانده بزرگ طلوع کرد.
محمد الضیف در طول این سال‌ها، رهبری مسیر جهاد فلسطین را بر عهده داشت و نام خود را در تاریخ با قهرمانی‌ها و عملیات بزرگ ثبت کرد. او مسئول ربودن سربازان اشغالگر، اجرای عملیات استشهادی در سراسر فلسطین، شلیک موشک به تل‌آویو و قرار دادن تمامی شهرها و شهرک‌های دشمن در تیررس مقاومت بود.
محمد الضیف 35 سال از عمر خود را تحت تعقیب اشغالگران سپری کرد، طولانی‌ترین تعقیب در تاریخ فلسطینیان بلکه در سراسر جهان!
در این مدت، او موفق شد یک نیروی نظامی قدرتمند و سازمان‌یافته را بنیان بگذارد که در کنار آن دو انتفاضه، پنج جنگ و حدود 25 دور درگیری نظامی را رهبری کرد.
محمد الضیف، هنرمند تئاتر و فعال سیاسی فلسطینی، در تأسیس نخستین گروه هنری اسلامی در فلسطین به نام «العائدون» نقش داشت.
سپس یکی از مهم‌ترین افراد تحت تعقیب و هدف ترور توسط اسرائیل شد و بعد به عنوان فرمانده کل ستاد گردان‌های عزالدین القسام، شاخه نظامی حماس، منصوب شد؛ گفته می‌شود به او لقب «الضیف» (مهمان) داده‌اند چون به کرانه باختری آمده و در تشکیل گردان‌های القسام آنجا نقش داشت.
شخصیت محمد الضیف پر رمز و راز است و همیشه با احتیاط، هوشیاری و سرعت عمل شناخته شده؛ او فقط گهگاه ظاهر می‌شود و از آخرین بار که در پایان سپتامبر 2002 تلاش ناموفقی برای ترورش شد، جز در بیانیه‌هایی درباره عملیات نظامی مقاومت دیده نشده است.
آخرین بار در عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 اعلام حضور کرد. در نهایت، حماس در 30 ژانویه 2025 شهادت او را اعلام کرد.
تولد و خانواده
محمد دیاب ابراهیم مصری (نام اصلی‌اش) در 1965 در خانواده‌ای فلسطینی و آواره که پس از اشغال سال 1948 مجبور به ترک شهر «القبیبة» شده بود، متولد شد.
خانواده او ابتدا در کمپ آوارگان و بعد در کمپ خان یونس در جنوب غزه ساکن شدند.
فقر شدید خانواده، او را از کودکی به کار واداشت تا به پدرش که در یک مغازه نخ کار می‌کرد، کمک کند.
بزرگ که شد، مزرعه کوچکی برای پرورش مرغ راه انداخت و بعد برای افزایش درآمدش گواهی رانندگی گرفت.
محمد الضیف در ژوئیه 2001 با غدیر الصیام (ملقب به «ام فوزی» و دخترعمو سعید صیام از رهبران حماس) ازدواج کرد که صاحب فرزند نشدند؛ سپس در 2007 با وداد عصفور ازدواج کرد و صاحب 7 فرزند شد که دو نفرشان در 2014 همراه مادرشان شهید شدند.
تحصیل و گرایش فکری
او در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد و در دوران دانشجویی فعال در کارهای تبلیغی، دانشجویی، امدادی و تئاتر بود.
در این دوره، عضو جماعت اخوان المسلمین شد و از فعالان شاخص جبهه اسلامی و بعدها از چهره‌های میدانی مهم حماس بود.
تجربه سیاسی
نیروهای اسرائیلی او را در 1989 دستگیر کردند و 16 ماه در زندان بود، بدون محاکمه به اتهام فعالیت در بخش نظامی حماس.
پس از آزادی، گردان‌های القسام به‌عنوان شاخه نظامی حماس فعال‌تر شدند.
او به کرانه باختری رفت و شعبه‌ای برای گردان‌ها آنجا تأسیس کرد؛ پس از ترور عماد عقل در 1993، فرمانده گردان‌ها در آن منطقه شد.
محمد الضیف در عملیات‌های متعددی نقش داشت، از جمله اسیر کردن سرباز اسرائیلی نخشون فاکسمان و پس از ترور یحیی عیاش (یکی از نمادهای مقاومت) در 1996، چندین عملیات انتقامی انجام داد که باعث کشته شدن بیش از پنجاه اسرائیلی شد.
در زندان با صلاح شحاده و زکریا الشوربجی توافق کرد که گروهی مستقل از حماس برای اسیر کردن سربازان تشکیل دهند که همان گردان‌های القسام شدند.
او در توسعه سلاح‌های حماس نقش مهمی داشت و از این رو از اصلی‌ترین افراد تحت تعقیب اسرائیل بود؛ در 2000 توسط دولت فلسطین دستگیر شد اما با شروع انتفاضه الاقصی فرار کرد.
در این دوره، توانایی بالایی در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات داشت که ضربات سنگینی به اسرائیل وارد کرد.
پس از ترور صلاح شحاده، محمد الضیف جانشین او شد و طرحی برای آموزش نیروهای غیرانتحاری و انتقال جنگ به داخل اسرائیل آماده کرد. در 2015 آمریکا او را در فهرست تروریست‌ها قرار داد.
حوادث محله شیخ جراح
در اعتراضات ماه مه 2021 در قدس، جوانان فلسطینی شعار «شمشیر را روبروی شمشیر بگذارید... ما مردان محمد الضیف هستیم» را سر دادند.
در آن زمان اسرائیل قصد داشت خانواده‌های فلسطینی را از شیخ جراح بیرون کند و خانه‌هایشان را به شهرک‌نشینان یهودی بدهد.
الضیف هشدار داد: اگر حملات اسرائیل به اهالی شیخ جراح فوراً متوقف نشود، گردان‌های القسام واکنش نشان خواهند داد و اسرائیل بهای سنگینی خواهد پرداخت.
او اعلام کرد: مقاومت و گردان‌های القسام وضعیت قدس را زیر نظر دارند و به زودی واکنش نشان خواهند داد. اسرائیل اجازه نداد نام او در تظاهرات‌ها گفته شود یا پرچم فلسطین بالا برود.
اعلام عملیات «طوفان الاقصی»
صبح شنبه 7 اکتبر 2023، فرمانده کل گردان‌های القسام عملیات نظامی «طوفان الاقصی» را علیه اسرائیل آغاز کرد و هزاران راکت به سمت آن شلیک شد.
محمد الضیف در پیام صوتی گفت که ضربه اول این عملیات به پایگاه‌ها، فرودگاه‌ها و مواضع نظامی اسرائیل زده شده و در 20 دقیقه اول پنج هزار راکت و خمپاره شلیک شده است.
او این عملیات را واکنشی به جنایات اسرائیل علیه فلسطینیان، نادیده گرفتن قوانین بین‌المللی و حمایت آمریکا و غرب و سکوت جامعه جهانی دانست و گفت: زمان برخورد بدون مجازات با جنایات اسرائیل به پایان رسیده است.
الضیف فلسطینیان کرانه باختری، قدس و داخل اسرائیل را به قیام فراخواند و گفت: «هر کس اسلحه دارد، وقت استفاده‌اش رسیده است.» همچنین از مقاومت‌های لبنان، ایران، یمن و عراق خواست که به مقاومت فلسطین بپیوندند.
تلاش‌های ترور
اهمیت نظامی الضیف باعث شد اسرائیل بارها او را هدف قرار دهد؛ اسرائیل او را «سر مار» و «فرزند مرگ» نامیده و مسئول چند عملیات بزرگ علیه اهداف اسرائیلی دانسته است.
آخرین تلاش ترور او در تابستان 2014 بود که در حمله راکتی به خانه‌اش در شیخ رضوان، همسر و نوزادش را از دست داد.
از آن زمان، الضیف بسیار محتاط عمل می‌کند، از تلفن همراه و تکنولوژی‌های نوین استفاده نمی‌کند و فقط با تعداد محدودی از نزدیکانش ارتباط دارد.
او در پنج تلاش ترور بین سال‌های 2001 تا 2014 جان سالم به در برده است. آخرین تلاش ترور موفق نبود و اسرائیل اذعان کرد که او توانایی فوق‌العاده‌ای در فرار دارد و بسیار مراقب است؛ اسرائیل در 13 ژوئیه 2024 مدعی شده بود که در حمله‌ای به خان یونس، الضیف را ترور کرده است.
شهادت
در 30 ژانویه 2025، ابو عبیده، سخنگوی گردان‌های القسام، شهادت محمد الضیف را اعلام کرد و از شهادت چند فرمانده برجسته دیگر خبر داد.
انتهای پیام/