باشگاه خبرنگاران پویا؛ فیلم «زن و بچه» یک روایت اجتماعی نیست؛ بلکه یک مانیفست ناامیدی است که کارگردان و تیمش عامدانه، تمام منافذ نور را بسته‌اند و تصویری سیاه‌تر از واقعیت را به مخاطب حقنه می‌کنند.
«زن و بچه» جدیدترین اثر سعید روستایی، کارگردانی که به خاطر فیلم‌های سیاهش در جشنواره‌های بین‌المللی مشهور شده، داستان زندگی تلخ و طاقت‌فرسای مهناز را روایت می‌کند؛ زنی 45 ساله، پرستار و مادر تنها، که پس از فقدان همسرش زیر بار مشکلات مالی، اجتماعی و عاطفی سر خم نکرده اما با هر دست‌وپا زدنی، بیش از پیش در گرداب درماندگی فرو می‌رود.
روستایی در این فیلم، جهان را چنان بی‌رحمانه تصویر کرده که امید و رهایی حتی برای یک لحظه هم مجال حضور پیدا نمی‌کنند. فیلم با بازی‌های پریناز ایزدیار، پیمان معادی و سها نیاسی، در جشنواره کن 2025 نیز حضور داشت و به خاطر همین سیاه‌نمایی خشن مورد توجه قرار گرفت.
فیلم «زن و بچه» یک روایت اجتماعی نیست؛ بلکه یک مانیفست ناامیدی است که کارگردان و تیمش عامدانه، تمام منافذ نور را بسته‌اند و تصویری سیاه‌تر از واقعیت را به مخاطب حقنه می‌کنند. روستایی و گروهش، با عریان‌سازی دردها و زخم‌های پنهان زنان طبقه فرودست، جهانی ساخته‌اند که در آن نه جایی برای همدردی باقی است، نه کورسویی برای رهایی.
تهی شدن کامل از حمایت جمعی
در این فیلم، جامعه نه تنها پناه نمی‌دهد، بلکه فعالانه در تخریب زن نقش دارد. هر نهادی خانواده، مدرسه، همسایگان و حتی سازمان‌های به ظاهر حمایتگر یا غایب است یا در نقش مهاجم ظاهر می‌شود. روابط، مسخ و مرده‌اند؛ هر حرکتی به سوی اعتماد، با سوءاستفاده و تحقیر پاسخ داده می‌شود. این تصویر، آنقدر تلخ و به قصد تاریک‌نمایی است که بعید است روزنه‌ای برای همدلی یا سرمایه اجتماعی باقی بگذارد.
سقوط آرام روان زن در مه سیاه
تیم فیلمساز با وسواس، زوال روانی مهناز را قدم‌به‌قدم و بی‌امان دنبال می‌کند. اضطراب، بی‌خوابی، درماندگی و بی‌ارزشی، هر دقیقه بیشتر بر او تحمیل می‌شود و هر واکنشی، تنها راه را برای سقوط بیشتر هموار می‌کند. گویی فیلمساز قصد داشته نقطه‌ای برای تنفس یا حتی لحظه‌ای امیدواری باقی نگذارد؛ مهناز در دنیایی محصور، بی‌پناه و بی‌انرژی، تا انتها می‌سوزد و می‌سازد و در نهایت فرو می‌پاشد.
زن حتی علیه خودش
زن در فیلم روستایی نه تنها قربانی جامعه مردسالار، که قربانی بی‌رحمی جنس خودش هم هست. جایی که خواهر مهناز تصمیم می‌گیرد با نامزد مهناز وارد رابطه شود و در نهایت با او ازدواج می‌کند، اوج این بی‌رحمی است که کارگردان تصمیم گرفته به تصویر بکشاند.
گروه فیلمساز خواسته یا ناخواسته، چنان تصویری مطلقاً نومید از وضعیت زن خلق کرده که گویی هیچ راه فراری حتی از جنس همدردی زنانه وجود ندارد؛ همه در نقل و انتقال خشونت و تحقیر دست دارند و زن، تک‌وتنها، به قعر تنهایی تاریخی پرتاب می‌شود.
اگر هدف روستایی و گروهش ساخت فیلمی سیاه و بی‌روزنه درباره زن ایرانی بوده، بدون شک به هدف زده‌اند؛ «زن و بچه» تجسم زمین سوخته‌ای است که زن در آن نه می‌تواند بجنگد، نه حتی آرزوی نجات داشته باشد. این فیلم، همه پل‌های همدلی، همه راه‌های بقا و امید را با دستان خودش ویران می‌کند.
انتهای پیام/