ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید قصد داشت با جذب روسیه در تیم خود، چین را به سمت انزوای استراتژیک سوق دهد، اما این تلاش‌ها ناکام ماند و در نهایت روسیه و هند روابط مستقل خود با چین را تقویت کردند.
به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران پویا، فضای روابط بین‌الملل همواره در حال شکل‌گیری قطب‌های نفوذ و ترکیب‌های استراتژیک تازه است؛ تحولاتی که می‌توانند نظم قدیم را بر هم زده و زمینه‌ساز نظم جدیدی در سطح جهانی شوند.
در تازه‌ترین تحولات روسیه، چین و هند با اتخاذ رویکرد مستقل نسبت به سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا، محور جدیدی را شکل داده‌اند و همکاری‌های منطقه‌ای خود را تقویت کرده‌اند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا پس از بازگشت به کاخ سفید، تلاش کرد با میانجی‌گری در جنگ روسیه و اوکراین و ارائه امتیازات گسترده به روسیه، این کشور را به سمت خود جذب کند و یک ترکیب جدید در صحنه جهانی ایجاد نماید.
ترامپ برای جذب روسیه اقداماتی انجام داد و در ابتدای کار تلاش کرد با تعریف و تمجید از ولادیمیر پوتین، روابط نزدیکی برقرار کند.
با این حال، این اقدامات نتیجه مورد انتظار واشنگتن را به همراه نداشت و سیاست‌های یک‌جانبه آمریکا موفقیت‌آمیز نبود.
نشست‌ها و مذاکرات مختلف در شرق اروپا، از جمله ملاقات ترامپ و پوتین در آلاسکا، نتوانست به صلح پایدار منجر شود و روندها نشان داد که سیاست‌های آمریکا در مهار قدرت‌های آسیایی ناکام مانده است.
همچنین سیاست‌های واشنگتن برای محدود کردن ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین بدون همکاری اروپا، نتایج استراتژیک مورد انتظار آمریکا را حاصل نکرد.
در اتفاقی دیگر اگرچه نه دقیقاً به همان شکل، اما سناریویی مشابه میان هند و آمریکا رخ داد.
هند که از متحدان استراتژیک آمریکا در آسیا به شمار می‌رود، مبادلات تجاری قابل توجهی با واشنگتن داشت؛ به‌طوری که در سال 2024، حجم مبادلات دو کشور بالغ بر 128 میلیارد دلار بود که سهم هند 87 میلیارد دلار و سهم آمریکا 41 میلیارد دلار برآورد شد.
فاصله گرفتن هند از آمریکا عمدتاً ناشی از سیاست‌های تعرفه‌ای و فشارهای تجاری واشنگتن بود.
آمریکا در چارچوب اقدامات تهاجمی تجاری، تصمیم گرفت 50 درصد تعرفه بر واردات کالاهای هندی به این کشور اعمال کند و همچنین به هند اعلام شد که نباید نفت از روسیه خریداری کند و در صورت ادامه این خرید، ممکن است با تحریم مواجه شود.
این محدودیت‌ها تنها مربوط به هند نبود؛ آمریکا به چین نیز اعلام کرده بود که خرید نفت از روسیه مجاز نیست.
با این حال چین و هند به‌عنوان اولین و دومین خریداران نفت روسیه، روزانه به ترتیب 1.9 و 1.7 میلیون بشکه نفت از این کشور خریداری می‌کنند و هر یک به شیوه خود، سیاست‌های دستوری آمریکا را مدیریت و مقابله کردند.
دونالد ترامپ در یکی از توییت‌های خود اذعان کرد که ارتباط با هند برای آمریکا اهمیت ندارد و این هند است که به آمریکا نیاز دارد.
علاوه بر خرید نفت، هند به همکاری خود با روسیه در حوزه ساخت و ارتقای جنگنده‌های سوخو ادامه داد و روسیه نیز برنامه راه‌اندازی یک خط تولید مستقل جنگنده سوخو در هند را در دستور کار قرار داد.
این تحولات که در بازه‌ای کمتر از یک سال رخ داد، موجب شد هند و روسیه از سیاست‌های آمریکا فاصله گرفته و محور مستقل خود را تقویت کنند، روندی که پایه‌های شکل‌گیری یک مثلث آسیایی مستقل را نیز فراهم ساخت.
تشکل نظم جدید
روسیه که هویتی دوگانه اروپایی و آسیایی دارد، همزمان با جنگ در شرق اروپا و سرد شدن روابط خود با آمریکا و کشورهای اروپایی، بر تقویت هویت آسیایی خود تمرکز کرد و روابط خود با چین را احیا نمود.
در این مسیر پوتین به‌عنوان یکی از مهمانان ویژه اجلاس همکاری‌های شانگهای حضور یافت. روسیه و چین همواره همکاری و اتحاد قابل توجهی با یکدیگر داشته‌اند؛ به طوری که چین در طول جنگ اروپا از قطعنامه‌های سازمان ملل علیه روسیه حمایت نکرد.
روسیه نیز با بهره‌گیری از سردی روابط هند و آمریکا، روابط خود با هند را تقویت کرد و در این اجلاس، محور روسیه–هند شکل تازه‌ای یافت.
چین و هند از سال 2020 وارد اختلافات مرزی در منطقه لداخ شده بودند، اما این تنش‌ها با گفت‌وگو و دیپلماسی مدیریت شد و مانع از توسعه همکاری‌های منطقه‌ای نشد.
آمریکا تلاش داشت از این اختلافات برای حفظ هند در جمع متحدان کلیدی خود بهره ببرد، اما مسائل مربوط به تعرفه‌ها و فشار برای محدود کردن خرید نفت از روسیه، باعث شد هند به سمت تقویت همکاری‌های خود با چین و روسیه حرکت کند.
شی جین پینگ، رهبر چین، این فرصت را برای احیای روابط با هند و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای مستقل از فشارهای آمریکا استفاده کرد.
با دعوت نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند روابط گذشته دو کشور بازسازی شد و محور هند–چین شکل گرفت.
این روند در نهایت به تشکیل مثلث آسیایی هند، چین و روسیه انجامید و برنامه ترامپ برای جذب روسیه و ایجاد تنهایی استراتژیک چین با شکست مواجه شد.
ترامپ در یک توییت نوشت که به نظر می‌رسد آمریکا هند و روسیه را به چین باخته است، اما واقعیت نشان می‌دهد که کشورهای آسیایی مسیر همکاری مستقل و همگرایی منطقه‌ای را در پیش گرفته‌اند.
انتهای پیام/