در حالی که ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی تهران تنها به 23 مگاوات رسیده، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ از امکان توسعه این ظرفیت تا 1500 مگاوات خبر داده است؛ در شرایطی که ناترازی برق کشور به حدود 20 هزار مگاوات رسیده، این پرسش مطرح می‌شود که آیا با احداث صرفا یک هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی در تهران می‌توان واقعاً تابستان 1405 را بدون خاموشی سپری کرد یا این امر، تنها مُسکنی موقت برای بحران انرژی پایتخت خواهد بود؟!
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا؛ کامبیز ناظریان، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران اعلام کرد ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی پایتخت از مرز 23 مگاوات گذشته و تهران اکنون بیشترین ظرفیت نصب‌شده نیروگاه خورشیدی را در کشور در اختیار دارد.
به گفته او، این نیروگاه‌ها عمدتاً با ظرفیت‌های کوچک 2 تا 5 کیلوواتی و به‌صورت پراکنده در سطح شهر احداث شده‌اند و برق تولیدی آن‌ها به طور مستقیم در محل مصرف می‌شود.
ناظریان با اشاره به ظرفیت بالای تهران برای گسترش استفاده از انرژی خورشیدی گفت: با بهره‌گیری از بام ساختمان‌های مسکونی و تجاری می‌توان تا 1500 مگاوات ظرفیت جدید ایجاد کرد؛ ظرفیتی که از نگاه او می‌تواند نقش مؤثری در تأمین برق پایدار و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی داشته باشد.
اما این سخنان در حالی بیان می‌شود که همین مقام در اوایل مهرماه از احداث هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی تا تابستان 1405 خبر داده بود و اظهار داشته بود: این هزار مگاوات خاموشی‌ها را برای تابستان آینده از بین می‌برد.
اکنون این سؤال مطرح است که آیا چنین ظرفیتی، آن هم عمدتاً روی پشت‌بام خانه‌ها، در برابر بحران گسترده ناترازی برق کشور واقعاً اثرگذار خواهد بود؟
تابستان 1404 برای خانوارها و صنایع ایران با خاموشی‌های مکرر، افت تولید و توقف برخی خطوط صنعتی همراه بود. ناترازی برق در سطح ملی به حدود 20 هزار مگاوات رسید و تهران نیز سهم قابل‌توجهی از این کمبود را تجربه کرد. خاموشی‌هایی که نه تنها زندگی روزمره شهروندان، بلکه فعالیت اقتصادی و تولیدی پایتخت را نیز تحت فشار قرار داد.
با وجود وعده‌ها، برآوردها نشان می‌دهد احداث هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی به‌تنهایی پاسخگوی رشد مصرف برق در تهران نخواهد بود.
مصرف روزانه پایتخت در روزهای اوج تابستان چندین برابر این میزان است و تا زمانی که سیاست‌های مؤثر صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف در دستور کار قرار نگیرد، چنین طرح‌هایی بیشتر جلوه‌ای نمادین خواهند داشت تا راه‌حلی واقعی برای بحران انرژی.
از سوی دیگر، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی نیازمند زیرساخت‌های فنی، سرمایه‌گذاری پایدار و نظارت دقیق است؛ اما هنوز مشخص نیست چه میزان از ظرفیت وعده‌داده‌شده تا تابستان آینده عملیاتی خواهد شد و چه بخشی صرفاً در حد برنامه باقی می‌ماند.
در این میان، پرسش دیگری نیز مطرح می‌شود: چرا با وجود همه چالش‌ها و وجود راهکارهای فوری و بدون هزینه‌های کلان مانند صرفه‌جویی و پیگیری بهینه‌سازی دستگاه‌های پرمصرف، مقام‌های مسئول همچنان صرفاً بر توسعه نیروگاه‌های خورشیدی تأکید دارند؟!
حجت‌الاسلام پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل نود مجلس، اخیراً در واکنش به کندی روند واردات پنل‌های خورشیدی، از تاخیر در اجرای پروژه 7 هزار مگاواتی نیروگاه‌های خورشیدی کشور انتقاد کرده است. با این حال، هنوز مشخص نیست آیا زیرساخت‌های لازم برای چنین طرحی در سطح ملی فراهم شده است یا خیر. بر اساس برآوردهای فنی، احداث هر نیروگاه 50 مگاواتی به حدود 80 هکتار زمین نیاز دارد، به این معنا که برای پروژه 7 هزار مگاواتی بیش از 11 هزار هکتار زمین باید تخصیص یابد؛ موضوعی که هنوز پاسخ روشنی درباره آن ارائه نشده است.
در چنین شرایطی که راهکار عبور از بحران انرژی صرفاً در توسعه نیروگاه‌ها خلاصه نمی‌شود.
نادرقلی ابراهیمی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به لزوم متنوع‌سازی سبد انرژی کشور، بر اهمیت ترکیب انرژی‌های فسیلی و نو تأکید کرد. او معتقد است ایران با بیش از 300 روز آفتابی در سال، ظرفیت بالایی برای بهره‌گیری از انرژی خورشیدی دارد، اما بدون سرمایه‌گذاری فناورانه و افزایش بهره‌وری، این پتانسیل به نتیجه نخواهد رسید.
در نهایت، هرچند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند گامی مهم در مسیر پایداری انرژی کشور باشد، اما واقعیت آن است که هیچ سیاستی بدون صرفه‌جویی مؤثر در مصرف به نتیجه نخواهد رسید.
حتی ساخت هزاران مگاوات نیروگاه خورشیدی یا بادی نیز تا زمانی که الگوی مصرف در بخش‌های مختلف اصلاح نشود، قادر به رفع ناترازی نخواهد بود. صرفه‌جویی تنها به معنای کاهش مصرف نیست، بلکه استفاده هوشمندانه از منابع موجود است؛ اقدامی که اگر با عزم ملی همراه شود، می‌تواند پیش‌شرط رسیدن به تعادل پایدار در نظام انرژی کشور باشد.
انتهای پیام/